Depressie deel 3

4. Herstel van het geluk!

Quote: “Hoop is het duurzame geloof in de haalbaarheid van primaire wensen”

Hoop zorgt voor zelfvertrouwen, enthousiasme, positief denken en een gevoel van opwinding over het leven. Hoop is de onontbeerlijke essentie om te gedijen en verder te kunnen.

4.1. Zingeving om depressie te verdrijven

Er zijn vier dingen die zingeving in het leven stimuleren:

• Betekenis geven aan je leven door altruïsme of dienstbaarheid
• Verbinding
• Spirituele transformatie
• Dingen doen die je uit het hart graag doet

Vier kernzaken voor het aanroepen van het ik-zijn. Onze reis doorheen het leven op weg naar zelfverwerkelijking begint met het verlangen naar verbinding, dienstbaarheid, transformatie en dingen doen vanuit het hart. Zingeving is ook het overstijgen van ons wereldse en materiële bestaan. Met geestelijke, mentale toewijding gaan we alles doen. Dit omvat alle handelingen met de bedoeling door te kunnen groeien naar een meer geëvolueerde zijns-toestand. Spiritualiteit vergemakkelijkt de zoektocht naar zingeving en biedt antwoord op de vraag: wie zijn wij? Deze zoektocht voert ons naar hetgeen achter het fysieke domein ligt. Dit is meestal met de vijf fysieke zintuigen niet waar te nemen.

Het gaat om de innerlijke ervaring die je een besef geeft van wie je werkelijk bent. Uiterlijke waarneming wordt minder belangrijk, het wordt dan gemakkelijker om te ontspannen. We willen graag de strijd en het lijden stoppen van het alledaagse bestaan. Intuïtief weten we dat het leven ons meer te bieden heeft dan alleen maar onze hectische geconditioneerde samenleving die totaal op hol is geslagen. Er is vaak geen tijd meer om dingen te doen waar je hart van gaat zingen en om sociaal contact te zoeken met de medemens. Terwijl we antwoorden gaan zoeken op levensvragen, voelen we tegelijkertijd de opwinding van het geestelijke ontwaken dat transformatie, geluk en innerlijke vrede ons brengt. Wie heeft antwoordt op onze vragen? Het geloof, het innerlijke ervaren, de kwantummechanica, de wetenschap of het Zen-Boeddhisme?

Misschien is de boodschap dezelfde, ik geloof dat het verlangen naar zingeving dat verder reikt dan het alledaagse leven, pregnant aanwezig is in elke mens. Dit kun je bij iedereen zien die je in je leven tegenkomt. Een leven van materiële dingen verzamelen en plezier maken zonder verbondenheid maakt niet gelukkig. Dat weten wij allemaal, het is niet compleet voor onze menselijke ervaring, je mist iets! Met verwondering kijken naar een sterrenhemel of een panorama, het mysterie voelen. Dan vragen we ons af hoe alles is ontstaan, en dat is het begin van onze wijsheid. We zoeken naar transcendentie, naar contact met een hogere intelligentie waar we mee verbonden zijn en steeds op kunnen vertrouwen. Mensen beginnen langzaam te ontwaken. Sommige mensen dachten dat materiële welvaart hun bevrediging en geluk zouden schenken, maar ervaren dat dit zo niet is. 

Na een spirituele zoektocht van 40 jaar ontdekte ik dat materie geen geluk schenkt. Materie zelf is niet verkeerd of fout en mag deel uitmaken van je levenservaring, maar materie is geen noodzaak om jouw geluk te vinden. Je mag materiële dingen bezitten omdat zij ook deel uitmaken van rijkdom en overvloed. Echter in onze maatschappij worden wij geconditioneerd met het feit dat we bepaalde zaken nodig hebben om gelukkig te zijn. Geluk vind je in je innerlijke wereld, we hoeven het echt niet buiten onszelf te gaan zoeken, daar vinden we het nooit. Iedereen weet intuïtief wel dat alles wat je nodig in jezelf te vinden is.

Probeer altijd eerst te streven naar innerlijke rust, innerlijke vreugde, het innerlijk visioen. Het wordt gevolgd door het verwerven van uiterlijke dingen als bijproduct. Veel mensen in de westerse cultuur streven naar succes. Ze willen dit fantastische huis, ze willen een florerend bedrijf, ze willen alle uiterlijke dingen. Het verwerven van al deze dingen brengt je niet wat je perse wilt, het lukt je niet om het geluk te vinden. We jagen deze uiterlijke dingen achterna in de veronderstelling dat ze ons geluk brengen, maar het werkt echter omgekeerd. Een inwendige ommekeer is alles wat je nodig hebt. De nieuwe wetenschap van de kwantumfysica zegt dat alles met elkaar verbonden is. Het besef dat alles zowel fysiek als metafysisch met elkaar verbonden is. Er bestaat niets afzonderlijk, dat kan gewoonweg niet.

De sjamanen uit primitieve gemeenschappen wisten al dat alles met elkaar verbonden is.

Vandaar dat ze ook voor alles zorg droegen. Ze wisten dat hun uiterlijke wereld de reflectie was van hun innerlijke wereld, dus alles wat je waarneemt, daar ben je mee verbonden. Alles zit in jezelf, inclusief je eigen geluk. De buitenwereld is de wereld van gevolgen, niet meer dan het resultaat van gedachten, stel je gedachten en frequenties in op geluk. Datgene waar je in je innerlijke wereld aandacht aan schenkt zal zich in de uiterlijke wereld manifesteren. Laat jezelf stralen van geluk en vreugde en zendt die gevoelens uit naar het universum, dan zul je waarlijk de hemel op aarde ervaren. Je innerlijke dialoog is metafysisch van aard en deze energie gaat zich manifesteren in de buitenwereld. Daarom dat de buitenwereld een spiegel is van je innerlijke zijnstoestand. Tracht dit te beseffen!

Als je zelf in een toestand zit van burn-out, bore-out of depressie, zend je die gevoelens ook uit naar het universum en kan de uiterlijke wereld je onmogelijk het verlangde geluk doen ervaren. 

Ik kom vaak mensen tegen die enorm veel geld verdienen, maar ook waardeloze relaties hebben. Dat is geen rijkdom. Je kunt gaan voor het geld en rijk worden, maar niettemin je arm voelen op andere vlakken. Ik wil niet suggereren dat geld geen deel is van rijkdom, dat is het beslist, maar het is maar een deel ervan. Ik ontmoet ook veel spirituele mensen die voortdurend platzak zijn en ziek. Dit is ook geen rijkdom. Het leven hoort in overvloed te zijn – op alle gebieden, dat is rijkdom. Egoïsme, geweld en hebzucht zitten in ieder mens. Het is gemakkelijk om andere mensen te bekritiseren, maar als je jouw eigen agressie en hebzucht kunt beteugelen, werk je mee aan een betere wereld en vind je jezelf en jouw medemens evenwaardig. Er zijn heel wezenlijke vragen: Wie ben ik? Waar kom ik vandaan? Hoe is de aarde ontstaan? Mensen worstelen met deze eeuwige vragen en het zijn belangrijke vragen. De belangrijke vragen zijn, waar kom ik vandaan? Waar ga ik heen? En waartoe ben ik hier? Als we die vragen niet kunnen beantwoorden, zijn we verloren.

Doel en zin van het leven:

Om te besluiten en te verklaren, te scheppen en uit te drukken, te ervaren en te vervullen wie jij werkelijk bent.

Om jezelf ieder moment te herscheppen als de prachtigste versie van het grootste visioen dat je ooit hebt gehad van wie jij werkelijk bent.

Dat is jouw doelstelling in jouw menswording, en dat is het doel van heel het leven.

4.2. Meer lachen en humor in het leven

Door te lachen wordt ons gezondheidssysteem versterkt, en we verbranden nog eens extra calorieën. Het versterkt de buikspieren en dat beschermt de rug en nek. Lachen heeft een positief effect op het hart, de bloeddruk en op elke cel van het lichaam. Lachen relativeert en doet ons denkproces stoppen, daardoor hebben we even afstand gecreëerd van onze dagelijkse beslommeringen die onze energie roven. Hoe vaker we lachen, hoe meer we vanuit een ander perspectief kunnen leren kijken. Het verandert onze kijk op de omgeving en we worden zachter voor onszelf en voor anderen. Lachen verbindt, in de lach herkennen en erkennen we de ander, op een wezenlijk niveau, dit voorbij de woorden. In de lach en de traan zijn we hetzelfde.

Lachen brengt je in contact met het dieper wezen, de entiteit in jezelf, wie je werkelijk bent, puur en vrij van sociale druk. Door te lachen laten we het kind in onszelf vrij spelen. Het bevrijdt omdat spanningen worden losgemaakt. Je spieren en cellen in je hele lichaam komen na het lachen tot een voelbare rust. Jouw ademhaling gaat dieper, de adem stroomt vrijer waardoor je nieuwe energie en vitaliteit ervaart en je creativiteit weer ruimte krijgt. De longen gaan meer open waardoor je beter zuurstof kunt opnemen. Lachen heelt. Los van je huidige emotionele gemoedstoestand op het moment, kan de lach echt goed dienen als een natuurlijk herstelmechanisme van het lichaam. Door te lachen komen er gelukshormonen vrij (synergetische werking van verschillende hormonen) en wordt het stresshormoon cortisol teruggedrongen. Yoga en dansen doen dit ook. Hierdoor voelen we ons een stuk beter in ons vel. Het maakt ons blijer en vrijer. Kortom, lachen is ideaal voor piekeraars, perfectionisten en fanatieke denkers! Zoek gerust wat meer dingen op waarbij je hartelijk kunt lachen. Ik denk bijvoorbeeld aan you tube filmpjes.

4.3. Juist gebruik van de zintuigen

Via onze zintuigen doen we ervaringen op. Onze zintuigen zijn verbonden met onze geest of mind. De zintuigen zijn in de mogelijkheid om allerlei informatie op te halen. Naast informatie om ons te beschermen tegen gevaar zoals hitte e.a. vervoeren de zintuigen hun indrukken naar de geest, (enkel als deze gemotiveerd zijn door de geest). De geest verwerkt en verzamelt de ervaringen en indrukken, geeft kleur en vorm aan de beleving van jouw werkelijkheid. Vanuit deze verzameling indrukken stuurt de geest informatie terug naar de zintuigen. Het is jouw diepere sturing om dingen op een welbepaalde manier te doen. Ervaringen en handelingen beïnvloeden elkaar. Bewust ervaren en bewust handelen hebben een effect op jouw bewustzijn. De volledige realiteit is voor de gewone mens slechts gedeeltelijk waarneembaar, dat is ook zijn geluk, want anders zal je gek worden. het komt erop neer dat je jouw perceptie verandert, dat kan je, maak het positiever.

We hebben vijf zintuigen om de realiteit gedeeltelijk te kunnen ervaren, we geven het betekenissen op basis van vorige ervaringen door onze zintuiglijke ervaringen zijn gegeven.

Daaruit vloeien er nieuwe handelingen die ons terugbrengen in ervaringen en doen ons groeien. Men drukt zich uit in onze handelingen. Jouw handeling is de expressie van dat wat er in je leeft, wat belangrijk is in jouw beleving van de realiteit. Dit gebeurt zowel bewust als onbewust. Zonder bewustzijn is er geen zintuiglijke waarneming. Bijvoorbeeld, hoe ga jij jezelf uitdrukken via taalgebruik hoe jij jouw werkelijkheid invult, je specifieke woordenschat, intonatie, klankkleur, articulatie e.a. Dit alles verwijst naar hoe jij zaken interpreteert via jouw staat van bewustzijn.

Hoe je mensen en dieren aanraakt, omgaat met fysiek contact, belang dat je hecht om aan dingen te voelen verwijst je naar jouw beleving van de werkelijkheid via het aanraken. Hoe beweeg jij je voort in het dagelijkse leven? Enthousiast, traag, impulsief, hoe zijn je stappen?

Wat doe je met je creativiteit om je uit te drukken, van koken tot hobby’s? Hoe gaan mensen om met seksualiteit en voortplanting. Dit is enorm verbonden met datgene wat er tussen de twee oren zit opgeslagen in de herinnering. Hoe laat jij los, van je stoelgang tot je verwerkte ervaringen en emoties? Al deze verschillende zintuiglijke ervaringen met hun eigen handeling die ermee verbonden is vertellen altijd iets over jezelf.

De Indische geneeskunde Ayurveda spreekt men over de correlatie van kennis, bewustzijn en herinnering. Het zijn drie zaken van onze geest om indrukken van onze zintuigen te verwerken. Dankzij kennis zijn we in staat onderscheid te maken in al onze indrukken en ervaringen, daardoor zijn we in staat om de zintuigen op juiste wijze te gebruiken. Gebrek aan kennis uit zich in ongewenst gedrag. Het bewustzijn heeft een goed begrip van de dingen waardoor intelligentie in staat is om de informatie, goed te geleiden. Beschadigd bewustzijn leidt tot abnormaliteiten van de geest. De herinnering doet ons ophalen wat er in de geest opgeslagen is. Dit gebeurt via beelden, klank, woorden, gevoelde ervaring, geuren en smaken. Kennis van vorm en gelijkenissen, concentratie, observatie van contrast, herhaling in de praktijk, directe kennis geeft je de mogelijkheid om van alles te herinneren vanuit juiste kennis en inzicht.

Het is niet verkeerd om naar het verleden te kijken op vlak van positiviteit en geleerde zaken om jezelf verder te ontwikkelen. De herinnering wordt beschadigd als je alleen focust op slechte dingen uit het verleden, want daardoor vergeet je de positieve dingen en verlies je het contact met je lichaam en ziel. Dat is wat bij depressie ook gebeurt. Ayurveda noemt de uiterlijke geest de zintuigen, en de innerlijke geest het hart. Met de zintuigen heeft de geest contact met de externe wereld, het hart is de interne wereld, zo zijn de beide werelden verbonden met elkaar. Dit alles samen beïnvloed ons denken, gemoed, bewustzijn en zowat een beetje van alles. Uiteindelijk gelokaliseerd in het hart. Stabiliteit en kracht in de ervaringen creëren, sta in het leven dat zoveel te bieden heeft. Hoe meer men kiest en dit ook van binnen uit als een bewuste keuze kan ervaren om steeds voor ervaringen te kiezen die zuiver, eerlijk, oprecht zijn, gaat ons bewustzijn verder evolueren naar hoger bewustzijn.

Steeds meer keuze in functie van bewustzijn en niet uit overmacht, het wordt zuiverder en bewuster en leidt ons als een brug naar een hoger bewustzijn. Door bewust met de zintuigen om te gaan en deze ook zuiver te houden via gedrag, voeding en kruiden, omgang met de mensen en dieren, zal je kwaliteit van je zintuigen verfijnen en kunnen we het bewustzijn ook verruimen en zelfs herscheppen. Juist gebruik van de zintuigen leidt tot integratie van kennis en zelfontplooiing. Het brengt je dichterbij jouw ziel. De ziel omvat je levensopdracht, jouw missie. Het is een verbindende schakel tussen lichaam en geest met het hogere bewustzijn. Het is ook een verbinding met kennis, bewustzijn en je IK zijn. De geest is het belangrijkste hulpmiddel van de ziel. Mensen met depressie hebben de connectie met de ziel verloren, zij zijn hun levensopdracht kwijt. Bij burn-out is het iets gemakkelijker om terug je levensopdracht te vinden vanaf dat je weer energie krijgt als je herstelt.

Verkeerd gebruik van de zintuigen zal ons uitputten. Bijvoorbeeld: Slechte kwaliteit van muziek, straatlawaai, lawaaivervuiling, negatief praten, leugens en beledigende taal tasten het gehoor aan. Teveel praten, geen stilte kunnen inlassen zijn ook niet goed. Chaotische muziek verstoort innerlijk evenwicht, mantra’s zingen herstelt innerlijk evenwicht. Mensen pijn doen, fysiek geweld zijn slecht voor het individu. Jezelf in een negatieve omgeving omringen doet eveneens geen goed. Teveel en enkelvoudig alles gevoelsmatig benaderen. Kijken naar slechte beelden, zoals oorlog op tv, armoede, slecht nieuws. Teveel lezen of tv kijken. Let op naar welke beelden je kijkt op televisie, wordt bewust wat je werkelijk ziet en vermijd negatieve beelden. Verkeerde voeding, industrieel bewerkt voedsel, eten als je geen honger hebt verzwakt de smaakwaarneming, op verkeerde tijdstippen eten verstoort de spijsvertering. Geur doet herinneringen oproepen, geur prikkelt de hersenen sterk en is steeds verbonden met het herinneringsvermogen en daaraan verbonden emoties. Slechte geuren, fabrieken, uitlaat auto, geur verdelgende parfums, zijn ook beter te vermijden.

Wat wel?

Mooie muziek, mantra’s, positief praten, liefdevolle knuffel, beelden van de natuur, mooie films, musea, tentoonstellingen, kunst, lekker liefdevol bereide maaltijd, heerlijke geuren van bloemen en specerijen, het geluid van de vogels, de zee enzovoort.

Wie houdt er niet om de geur van een lekker bereide maaltijd te ruiken?

4.4.Het bewustzijn

Zonder bewustzijn is er geen zintuigelijke waarneming!

Kun je onderscheid maken tussen wat eeuwig is en tijdelijk? Zie je het verschil tussen volledig en onvolledig? Kennis samen met wijsheid is belangrijk om onderscheid te maken. Maar als je dit onderscheid niet kunt maken, dan verliest de geest de controle over de zintuigelijke waarneming en dat kan zich dan uitdrukken in ongewenst gedrag. Naast kennis en wijsheid heb je bewustzijn. Als het bewustzijn is beschadigd door bewuste of onbewuste overtredingen, trauma’s, biologische territoriumconflicten, negativiteit, kunnen er abnormaliteiten ontstaan in de geest. Dus het bewustzijn is een aspect van de geest. Een goed begrip van alle dingen en goede geleiding van informatie door de zintuigen geeft jou inzicht om problemen op te lossen.

In het bewustzijn heb je eveneens de herinnering. Je hebt het vermogen om bewust herinneringen op te halen uit de geest via beelden, klank en woorden, geuren en gevoelde ervaringen. De herinnering is gebaseerd op een vorm, gelijkenissen, concentratie, de observatie van contrast, herhaling in de praktijk en directe kennis. Bewustzijn dat verruimd en ontwikkeld is gebruikt directe kennis als mogelijkheid om van alles te herinneren, maar dan wel vanuit de juiste kennis of inzicht. Dit vermogen van herinneren wordt beschadigd door onwetendheid en overmatige prikkels door hectische toestanden in onze samenleving.

Het is nooit verkeerd om naar het verleden te kijken op vlak van positiviteit en geleerde zaken om je zelf verder te ontwikkelen. Het is een innerlijke oefening om negatieve zaken te verwerken en te transformeren, lessen uit te leren zodanig dat je geen slechte dingen meer hoeft te onthouden en te herinneren, dat heeft geen zin. Deze aandacht naar slechte dingen die niet opgelost zijn zoals conflicten uit het verleden zetten de  principes van aantrekkingskracht in werking waardoor deze aandacht ervoor zorgt dat het verleden zich gaat herhalen in de toekomst. Zo ontstaan zich herhalende patronen als een rode draad in je leven. Dat houdt natuurlijk depressie in stand.

In de ayurveda wordt er onderscheid gemaakt tussen een uiterlijke geest die informatie haalt uit de zintuigen en een innerlijke geest dat zijn thuisbasis heeft in het hart. Emotioneel evenwicht verbindt deze externe en interne werelden met elkaar. De geest is het denken, ons bewustzijn, het gemoed en alles wat met waarneming te maken heeft. De geest is ook gelokaliseerd in het hart. Stabiliteit en innerlijke kracht in je ervaringen creëren: STA IN HET LEVEN. In het leven staan betekent in contact staan met je missie en levensopdracht. Het betekent ook de verbinding van het lichaam met de geest en het gehele universum met het inzicht dat alles met elkaar verbonden is. Op hoger niveau ervaar je jezelf dat je energie bent die opereert in een groter energieveld. Dus denk tweemaal na, je bent niet zomaar gewoon een vlezen omhulsel dat hier op aarde rondloopt. Je bent verbonden met alles wat er is en je opereert daar in. 

Je bent in verbinding met je geest, de transformatie en je fysiek lichaam. De ziel is de verbindende schakel, de geest is het belangrijkste hulpmiddel van de ziel. Mensen met depressie hebben de connectie verloren met de ziel. Er is een blokkade in de relatie met het hart en de ziel. Dit betekent ook dat ze de connectie met hun levensopdracht verloren zijn en daarom kan depressie uiterst diep zitten. Burn-out is gemakkelijker te verhelpen.

4.5. Juist gedrag

Juist gedrag is een gedrag waar je lichaam beter en gezonder van wordt. Dingen doen die je echt graag doet uit het hart horen hierbij. Juist gedrag houdt in dat je volgende zaken beter kunt vermijden als je lijdt aan depressie of manische depressie.

• Teveel en te zwaar fysiek werk doen, te veel sport doen, is uitputtend.
• Te weinig fysieke arbeid of beweging, lui zijn, overdag slapen en celibaat verstoren  de werking van de spijsvertering, bijnieren en hersenwerking.
• Verkeerde activiteiten doen, dingen doen die niet goed zijn voor jou, niet in overeenstemming van je constitutie of de noden ervan, je natuurlijke behoeften onderdrukken of juist teveel opwekken, te snel activiteit na het eten enzovoort.
• Zaken doen die je echt niet graag doet.
• Teveel van hetzelfde.
• Onvoldoende eten of drinken, ongepast vasten of zich bepaalde zaken ontzeggen. Dat verstoort de spijsvertering, stofwisseling en de hormoonhuishouding.
• Vasthouden aan hebzucht, jaloezie, negatieve denkbeelden tegenover jezelf en andere mensen. wees zachte tegen jezelf en iedereen.
• Te weinig rust of slaap, tot in de nacht opblijven, niet meegaan met de natuurlijke ritmes, teveel in de toekomst of juist in het verleden blijven hangen. Dat alles zorgt ervoor dat je oppervlakkiger gaat ademhalen waarbij je het contact met je lichaam gaat verliezen. De spijsvertering gaat verzwakken, minder goede opname van voedingsstoffen en opstapeling van meer afvalstoffen ondermijnen de gezondheid. Het werkt restrictief (stoppend) op bewustzijnsontwikkeling.

Juist gedrag heeft eveneens te maken met positieve gewoontes. Is je bewustzijn van je gedrag in overeenstemming met de sociale normen van je medemens. Kun je respect opbrengen voor anderen? Heb je neiging of voorkeur tot niet ethische zaken?  Juist gedrag betekent ook respect voor ouderen, beleefdheid en hoffelijkheid. Verzorg je uitstraling, gezichtsuitdrukking, en lichaamshouding. Haal je schouders omhoog en draai ze naar achterom, dat opent de borstkas en het hart waarbij de ademhaling zal verbeteren en je een rechte lichaamshouding creëert.

4.6. Magisch zinnetje: Ook dit gaat voorbij

Er is niets dat eeuwig blijft duren, dat geeft hoop dat het altijd weer beter wordt. Ook al zit je in het donker, weet dat de zon weer zal opkomen.  Alles gaat voorbij!

4.7. Maak je geen zorgen.

Zorgen maken en piekeren is een mentale energieverspilling. Het roept biochemische reacties op die het lichaam op celniveau schaden. Van verstopping in de darmen tot hartaanvallen, kanker en een veelheid aan tussenliggende zaken. Je gezondheid verbetert bijna meteen zodra je stopt je ongerust te maken. Piekeren of tobben is een geestes activiteit die de verbinding met je ware zelf niet begrijpt. Het zijn dingen uit het verleden die je beletten om in het heden te zijn, en dat veroorzaakt ongerustheid en tobben dat anticipeert met de toekomst. Op deze wijze herhaal je het verleden steeds opnieuw. Zorgelijkheid, angst en ongerustheid en hun afstammelingen zoals vrees, ongeduld, onvriendelijkheid en de zucht tot veroordelen en verwerpen, vallen het lichaam op celniveau aan. Het is onmogelijk om een gezond lichaam te hebben onder zulke condities.

Wanneer je een probleem hebt en je ziet een oplossing, maak je dan geen zorgen want er is een oplossing. Wanneer je een probleem hebt en je ziet geen oplossing, maak je dan geen zorgen want er is toch geen oplossing.

Een probleem is maar een probleem als je er een probleem van maakt.

Disclaimer:

Dit naslagwerk heeft als doel u betrouwbare informatie te verstrekken over het onderwerp dat behandeld wordt. Er is alles in het werk gesteld om dit naslagwerk zo compleet en nauwkeurig mogelijk te maken. De aangeboden informatie kan, ondanks alle zorgvuldigheid, onjuistheden bevatten. Het doel van dit naslagwerk is om te onderwijzen. Zowel de schrijver als de uitgever zullen door geen persoon of instantie aansprakelijk gesteld noch verantwoordelijk geacht kunnen worden voor welk verlies, schade of letsel dan ook dat veroorzaakt is of waarvan aangenomen wordt dat het direct of indirect veroorzaakt is door de informatie die dit naslagwerk bevat. Het gebruik van de informatie die in dit naslagwerk aan bod komt, is geheel voor rekening van de lezer. De lezer moet zijn eigen oordeel vellen of een holistisch medisch expert of zijn persoonlijke arts raadplegen voor specifieke toepassingen bij zijn individuele problemen. De informatie die hierin gepresenteerd wordt, is op geen enkele manier bedoeld als vervanging van medische diagnostiek en/of behandeling. Indien u vragen heeft over uw gezondheid, raadpleeg dan een medisch bekwaam persoon.