Het Chronisch vermoeidheidssyndroom deel 1

1- CVS: een mysterieuze aandoening die niet echt begrepen wordt

Vele mensen, voornamelijk vrouwen worden al jaren geconfronteerd met de ontkenning dat hun klachten een fysieke oorzaak hebben. Net als mensen met fibromyalgie krijgen mensen met het chronische vermoeidheidssyndroom (syndroom betekent letterlijk: we weten het niet), vaak te horen dat ze de dingen uit hun duim zuigen, dat ze te lui zijn, waanideeën hebben en of gek zijn, of lijden onder een soort psychose van pijn. Maar het chronisch vermoeidheidssyndroom bestaat dus wel echt. Het is ook wel bekend als myalgische encefalomyelitis/CVS. Myalgische encefalomyelitis betekent: spierpijn, gepaard gaande ontsteking van ruggenmerg en/of hersenen. Het betreft een aandoening op het zenuwweefsel met spierpijn en vermoeidheid tot gevolg. Ontsteking betekent altijd genezing, maar…we zien ontsteking negatief en begrijpen de zin ervan niet.

Er is bij specialisten ook verwarring tussen fibromyalgie, myalgische encefalomyelitis en chronisch vermoeidheidssyndroom. De aandoening CVS veroorzaakt een aanzienlijk lijden en tast de levenskwaliteit en het functioneren van de patiënt zwaar aan. CVS heeft symptomen die eveneens voorkomen bij fibromyalgie. Bij fibromyalgie gaat de pijn echter het overheersende probleem zijn, terwijl zware vermoeidheid het overheersende probleem is bij CVS. Het is een soort vermoeidheid dat niet over gaat na rust of slaap.

Het chronisch vermoeidheidssyndroom is aan een flinke opmars bezig en treft steeds meer jongere mensen en zelfs studentes en studenten. Zij worden soms gedwongen om al halverwege het semester terug naar hun ouderlijk huis te gaan en het enige wat ze dan in staat zijn is op bed liggen. Vrouwen die CVS krijgen als ze 30, 40 of 50 jaar zijn, hebben dan zo hun eigen problemen. Hoewel je dan oud genoeg bent om een sociaal vangnet te hebben en je leven netjes op orde te hebben, heb je ook bepaalde verantwoordelijkheden. Hier is de kans dus groot dat je teveel hooi op je vork neemt waardoor je ‘echt druk’ gaat voelen om je normaal te gedragen als je met CVS wordt geconfronteerd. 

Zowel jonge als oudere leeftijdsgroepen kunnen daardoor in een isolement terechtkomen en ervaren ook gevoelens van schuld, schaamte en angst. Het is frustrerend als je vermoeid bent en pijn lijdt en vervolgens iemand tegen je zegt: “maar je ziet er gewoon gezond uit”. Nog meer ontmoedigend is als jij je zo slecht voelt dat zelfs artsen, vrienden of familieleden vinden dat er met jou niets aan de hand is. Nu eerst een beetje informatie om het CVS te begrijpen.

2- Verstoring van de normale dag- en nachtritme in het zenuwstelsel

Het zenuwstelsel is de bezenuwing van je motorische bewegingsapparaat en is cruciaal voor het dagelijks functioneren. De skeletspieren hebben twee controlecentra in de grote hersenen. De trofische functie van de spieren, verantwoordelijk voor de voeding van het weefsel, wordt aangestuurd vanuit het hersenmerg. Het hersenmerg stuurt het kiemblad nieuw mesoderm aan. De samentrekking van de spieren wordt aangestuurd vanuit de motorische cortex, een deel van de hersenschors dat het ectodermale kiemblad aanstuurt. De spieren van de rechterkant van het lichaam worden vanuit de linker helft van de hersenen aangestuurd. De spieren van de linkerkant worden aangestuurd vanuit de rechter hersenhelft. Daarom is er een kruislings verband tussen de hersenen en het orgaan 

Het volledige zenuwstelsel staat in voor overdracht van informatie tussen hersenen en het lichaam en dit wordt door de motorische cortex van de hersenschors gecontroleerd. Het zenuwstelsel is het centrale aansturingspunt van de motorische functies zoals evenwicht, spierspanning, botten, beweging. Er is ook een overdracht van informatie tussen het lichaam en de hersenen en dit wordt gecontroleerd door de sensorische cortex van de hersenschors. De sensorische cortex is betrokken bij informatie dat afkomstig is van de zintuigen waar men indrukken kan opdoen, en alle integratieve, cognitieve en creatieve processen. 

Met geconcentreerde aandacht kun je daar bewust invloed op uitoefenen. Zelfs pijnprikkels kun je verzachten met gerichte positieve aandacht als je de betekenis van de pijn begrijpt, want er is een verschil tussen pijn en lijden. Pijn begrijpen betekent verbinding met jezelf zoeken waar kennis en wijsheid zich kan ontplooien. Lijden is letterlijk onwetendheid waarbij je dus niet begrijpt waar de pijn en klachten vandaan komen. 

Het dag en nachtritme beïnvloed onze hormoonhuishouding en de werking van ons zenuwstelsel. Je hebt het willekeurige animale of cerebrospinale zenuwstelsel dat uit twee samenwerkende systemen bestaat. Het centrale zenuwstelsel staat in om informatie uit de omgeving en je lichaam (inclusief de zintuigen) naar het ruggenmerg en hersenen te brengen. Het perifere zenuwstelsel staat in om boodschappen af te leveren aan de organen, huid, gewrichten, spieren e.a. Het willekeurige zenuwstelsel verzorgt de relatie met de buitenwereld door zintuiglijke waarnemingen en motorische bewegingen zoals je arm opheffen. Zenuwbanen lopen vanuit het lichaam naar het ruggenmerg en de hersenen, het centrale zenuwstelsel toe. Het willekeurige zenuwstelsel kun je bewust beïnvloeden. 

Vervolgens heb je het autonome of onwillekeurige zenuwstelsel dat eveneens uit twee samenwerkende systemen bestaat. Het onwillekeurig zenuwstelsel is betrokken bij CVS. Het onwillekeurige zenuwstelsel bestaat uit twee delen die elkaars tegenspeler zijn. Enerzijds heb je het parasympathische deel dat voornamelijk instaat voor rust en de instandhouding van het organisme, het brengt de spijsvertering eveneens tot rust. Het centrale deel ligt in de hersenstam en het ruggenmerg. Anderzijds heb je het orthosympathische deel, dat is de zenuw die voor activiteit zorgt. Het activeert de spijsvertering. 

Beide systemen zijn belangrijk waarbij het lichaam zichzelf in stand kan houden, regeneratie van de weefsels, balans, herstel, rust en opslag stoffen voor het metabolisme. Beide functies staan in voor de stofwisseling, overleving en de voortplanting. De nervus Vagus is de langste parasympathische zenuw van het lichaam, deze maakt de verbinding tussen hoofd, maag/darm en nek. Het is tevens onderdeel van het sympathische zenuwstelsel. Op de nervus vagus na staan de hersenzenuwen vooral de motoriek en creativiteit ten dienst

           Het orthosympatische en parasympatische zenuwstelsel zijn elkaars tegenhanger. In een normale toestand, als we ons goed en gezond voelen, wisselen deze tegenspelers elkaar ritmisch af volgens het dag- en nachtritme. Een beetje te vergelijken met een evenwichtige samenwerking van het gaspedaal en het rempedaal. In de wetenschap heet dit normotonie, of stabiel dag- en nachtritme. men spreekt ook van een stabiel circadiaans ritme.

           Het spijsverteringsstelsel heeft een eigen zenuwstelsel dat men het enterische zenuwstelsel noemt. Het behoort tot het autonome zenuwstelsel. Het enterische zenuwstelsel communiceert normaal gesproken met het centrale zenuwstelsel via de nervus vagus en het sympathische zenuwstelsel. Zoals ik al zei, de Nervus vagus staat voor ontspanning en is ook verbonden met het ademhalingsapparaat, de hartslag en ons gezondheidssysteem. Bij het chronisch vermoeidheidssyndroom is het enterische zenuwstelsel ook aangedaan waardoor de spijsvertering niet optimaal kan werken. Bij CVS moeten we extra aandacht geven aan de verzorging van ons zenuwstelsel en het leren begrijpen van je voorgeschiedenis, kom ik later op terug.

Wat gebeurt in het zenuwweefsel bij CVS?

Dr. Hamer, auteur van de Germaanse geneeskunde, heeft ontdekt dat de psyche, hersenen en het volledige lichaam na een conflict of trauma automatisch in een voortdurende stresstoestand schakelt. Met andere woorden neemt dan het orthosympathische deel van het onwillekeurig zenuwstelsel als enige het commando over. Dat is de eerste fase, de stressfase, een voorbode met meestal lichte symptomen – net niet ziek zijn – waarbij lichaam en geest een oplossing proberen te vinden voor het conflict.

Deze stressfase noemen we de conflictactieve fase of kortweg de actieve fase. Het kenmerkt zich door dwanggedachten rond het conflict dat je nachtrust ernstig verstoort. Je leeft onder spanning, je hebt koude handen en voeten, verhoogde bloeddruk door bloedvatvernauwing, versnelde ademhaling en hartslagen. Er vormt zich een scherprandige Hamerse haard in het overeenkomstig hersengebied. Je hebt weinig eetlust, dikwijls gepaard met gewichtsverlies. In feite heb je van kop tot teen onrust. Deze symptomen behoren tot “koude ziekten”, hiermee bedoel ik dat in de conflict-actieve fase geen koorts ontstaat. Het zijn algemeen lichte symptomen, maar kunnen soms ook leiden naar gastritis – maagontsteking -, ofwel een angina pectoris. Het is de fase die men de verlengde sympathicotonie noemt, voortdurende stress en groot prestatievermogen.

Na de eerste fase volgt de tweede fase, en dat is de fase waarin CVS zich uitdrukt. Dit gebeurt wanneer het individu het conflict kan oplossen – conflictoplossing -, waardoor de conflictactieve fase eindigt en de genezingsfase onmiddellijk start. Nu gaat het parasympathische deel van het onwillekeurig zenuwstelsel als enige het commando overnemen. De pendel slaat door naar de andere kant, aanhoudende stress wordt dan aanhoudende vermoeidheid. Van een evenwichtige dag- en nachtritme is er nog geen sprake. Het is de fase waarin het lichaam zich gaat herstellen door middel van symptomen. Daarom noem ik het de genezingsfase. 

Deze genezingsfase kenmerkt zich door ontspanning waarbij er een einde komt aan het dwangmatig denken, dikwijls met een psychische opluchting. De bloeddruk daalt, je krijgt warme handen en voeten, een zeer grote slaapbehoefte, erge vermoeidheid vooral overdag, een langzame terugkeer van de eetlust en gewichtstoename. Hoofdpijn en dikwijls koorts. De Hamerse haard in de hersenen krijgt door vocht op te slaan zachtere contouren. De meeste ‘infectieziekten’ (infectie door microben bestaat niet) en andere hete ziekten met koorts worden ondergebracht in de genezingsfase. 

De genezingsfase bestaat uit drie kleine delen. In het kort: het eerste deel van de genezingsfase wordt in het getroffen hersengebied vocht opgestapeld – oedeem – dat zeer belastend kan zijn voor de patiënt. Halfweg de genezingsfase slaat de epileptische crisis of de genezingscrisis dat het uur van de waarheid is. Dit tweede deel van de genezingsfase is een kritische fase waarin de symptomen het meest intens zijn. De ergste symptomen in deze fase kunnen een hartaanval of een epileptische aanval zijn, maar bij CVS is dit niet van toepassing. Tijdens het derde deel van de genezingsfase wordt het oedeem dat tijdens het eerste deel van de genezing was opgeslagen uitgeperst. Dit gaat gepaard met verhoogde urineuitscheiding, zelfs als je niet gedronken hebt, en een drastische verbetering van de symptomen. De genezingsfase noemt men de verlengde vagotonie.  Met de genezingsfase en de epileptoïde crisis probeert het lichaam terug te keren naar de normotonie ofwel het normale dag-en nachtritme. 
Gebaseerd op de Tweede Biologische Wet is “chronische vermoeidheid” een symptoom dat optreedt in elke verlengde genezingsfase (vagotonie). CVS is letterlijk niet door de genezingsfase geraken, het blijft ‘hangen’, omdat je eigenwaarde inbreuk wordt ondergewaardeerd en dat heeft betrekking tot je spieren met spierzwakte en meer vermoeidheid tot gevolg.

De tweede biologische wet: de wet van tweefasigheid

Een goed begrip over de tweefasigheid van ziekte brengt orde in de zogenaamde ziekten van de reguliere geneeskunde. Maar de eerste fase wordt meestal niet in acht genomen, omdat deze fase geen merkbare symptomen vertoont. De reguliere geneeskunde besteedt er geen aandacht aan. In de tweede fase ofwel de genezingsfase worden wel symptomen opgemerkt die dan als ‘ziekte’ wordt gediagnosticeerd en behandeld. Maar in werkelijkheid zijn het echter genezingssymptomen. Bij elke aandoening weet de medische wereld het verschil niet tussen een conflictactieve fase en een herstelfase.

CVS is in de genezingsfase hangen. Even kort samenvatten: men heeft een dagfase dat men de sympathicotonie noemt, een nachtfase dat men vagotonie noemt, beide in evenwicht noemt men normotonie.

Lijdt je aan een conflict, dan zal de sympathicotonie het overnemen, wordt het conflict opgelost, dan gaat de vagotonie het overnemen. In het laatste kan het lichaam zich herstellen en terugkeren naar evenwicht = normotonie.

Het is wel veel informatie, maar als je lijdt aan CVS denk ik wel dat het belangrijk is om te weten wat er precies aan de hand is. Het is belangrijk om je voorgeschiedenis te leren kennen, een anamnese van zowel symptomen als trauma’s en biologische schokken. Algemeen duidt fibromyalgie en het chronisch vermoeidheidssyndroom op een langdurige genezing van een gegeneraliseerd eigenwaarde-inbreuk conflict dat jou als geheel treft en reeds is begonnen in de jonge kindertijd. Gebaseerd op de Tweede Biologische Wet is “chronische vermoeidheid” een symptoom dat optreedt in de verlengde genezingsfase Verlengde vagotonie= verschuiving van het evenwicht in het zenuwstelsel waardoor de nachtfase doorzet overdag.

3- Waarom blijft CVS zolang in de genezingsfase hangen of geneest zelfs niet?

De reguliere geneeskunde weet niet wat CVS is, het is een syndroom. De letterlijke vertaling van een syndroom is: men weet het niet. Zoals ik al eerder schreef: CVS is het gevolg van een langdurige gegeneraliseerde eigenwaarde-inbreuk waardoor de herstelfase ook lang duurt. De grote redenen dat mensen in deze chronische toestand van vermoeidheid blijven zijn:

1. Er ontstaan nieuwe conflicten die de herstelfase tegenwerken. Er kunnen sociale conflicten ontstaan, ‘men begrijpt je niet en men zegt dat het tussen je oren zit, je eigen hersenspinsels zijn’. De psychologische oorzaak van CVS kan zich herhalen omdat je je minderwaardig voelt. Een nieuwe eigenwaarde inbreuk boven op de oude dat je lichaam en geest probeert te verwerken. 
2. Misschien ook een brok conflict, waarmee ik bedoel dat je iets niet kunt krijgen wat je echt wilt. Kom ik straks op terug.
3. Het kan ook zijn dat je een motorisch conflict krijgt, het gevoel bij CVS dat je ergens vast zit, er niet uit geraken, niet kunnen vluchten van personen die dagelijks je energie roven of je belachelijk maken. Ik zeg maar wat, maar dat heeft wel een enorme impact op het zenuwstelsel. Zich niet durven of mogen bewegen en iets niet kunnen afduwen, het achtervolgt je. 
4. Intoxicatie schokken, opgestapelde toxines en afvalstoffen die de tolerantiegraad van het lichaam overschrijden en dat veroorzaakt een schok voor het lichaam. De helingsfase bij CVS wordt weer in de conflictactieve fase geworpen.
5. Geen ondersteuning van familie, je voelt je als het vijfde wiel aan de wagen. Geen ondersteuning van je partner. Er kan een conflict ontstaan door op de verkeerde partner gewed te hebben. Het gevoel er alleen voor te staan. Geen ondersteuning krijgen slaat vooral neer op de bijnieren, voornamelijk de bijnierschors, die belangrijk is voor je energiepeil en fitheid.
6. Je eigen conflictinhoud niet echt erkennen, onderwaarderen, niet serieus nemen.

Het is belangrijk om je eigen voorgeschiedenis goed te leren kennen, herkennen en erkennen, en daar mee aan de slag gaan. Conflicten oplossen, trauma’s begrijpen en bestaansrecht geven, iets begrijpen door inzicht kan innerlijke rust creëren. Dan zal het lichaam in de helingsfase kunnen gaan, vermoeidheid is het helende symptoom en de duur is afhankelijk van de duur en massa van de conflictgeschiedenis. Even in herhaling: CVS  wordt voorafgegaan door een zeer lange conflictactieve periode dat gekenmerkt is door eigenwaarde verlies, je voelt je minder dan iemand anders. Een gegeneraliseerde eigenwaardeinbreuk. Zolang je daar niet mee aan de slag gaat om je eigenwaarde weer op te waarderen, zal het jou als een patroon achtervolgen, met steeds nieuwe conflicten tot gevolg. 

Een andere grote oorzaak waarom CVS symptomen jarenlang blijven ‘hangen’ is het niet uitzieken als je een aandoening  of ziekte hebt. Ziekte uitzieken betekent herstel. Zeg nooit: ‘Ik ben ziek’, maar zeg altijd: ‘Ik ben herstellende van een schok inslag in de geest’. Als je de aandoening niet uitziekt, kan het lichaam zijn afval niet kwijt. Begrijp dat het lichaam via symptomen toxines en afval neutraliseert. Uitzieken betekent dat je meer energie krijgt en betere mentale functies.